Bahçeli'nin Yeni Gündemi... Trump Oyunu Kurdu... AB Rüşvetini Verdi... | TÜRKİYE ve DÜNYA GÜNDEMİNİN HAFTALIK ÖZETİ ve ANALİZİ | (41.Sayı) - (5.Yıl)
Yıl: 5 Sayı: 41
| Damıtılmış Haber |
40.Sayı Abone Sayısı: 35.695
41.Sayı Abone Sayısı: 35.783
Okuma Süresi: 10 Dakika 57 Saniye
| Gazetecilik herkese kazandırır |
SEDE. Bülten nedir?
|S|iyaset
|E|konomi
|D|ış Politika
|E|nerji
konularında medyanın gözünden kaçanlar ile arka plandaki haber, analiz ve yorumların yer aldığı, e-posta kutunuzda bulacağınız toplam 10 dakikada okunan haftalık bir bültendir.
- BÜLTEN AKIŞI -
˃ Bülten Önü
˃ Haftanın Cevabı ☑
˃ Haftanın Sorusu ❓
˃ Haftalık Bülten
-Siyaset
-Ekonomi
-Dış Politika
-Enerji
˃ Meraklandık
˃ Bülten Sonu Analiz
˃ E-Posta Sorunları
˃ Bize Ulaşın
˃ Sosyal Medya
| Bülten Önü |
SEDE. Bülten hızla ilerlemeye devam ediyor. 41 kere maşallah diyerek 41.sayı ile karşınızdayız. SEDE. Bülten aynı zamanda büyüme konusunda sizlerden gelen taleplerle oluşan planlamalarına da hız verdi. SEDE. Newsletter yakında yayında olacak. SEDE. Bülten’deki içeriklerin İngilizce çevirisi ile hazırlanacak SEDE. Newsletter’a abone olarak desteğinizi bekliyoruz. Ayrıca küresel gündeme SEDE bakışı atmak için SEDE. Global hazırlıklarına da başladık. Yakında yeni sürprizlerle karşınızda olacağız.
İyi okumalar…
| Kısıtlanamayan Habercilik!.. |
| Haftanın Cevabı | ✅
| Haftanın Sorusu | ❓
Damıtılmış Haber - Bir haftayı 10 dakikaya sığdır.
| Haftalık Bülten |
| Iskalanmamış Haberler - Eskimeyen Analizler |
CHP TONU YÜKSELTİYOR
CHP, Konya’da “Millet İradesine Sahip Çıkıyor” temasıyla kitlesel bir miting düzenledi. Özgür Özel, mitingde yaptığı konuşmada erken seçim talebini yineleyerek, “Sandığı getir” dedi. Katılım oldukça yoğundu; meydan büyük oranda doldu. Sonrasında soluğu İstanbul’da alan CHP lideri Özel, “Demokrasi ve Dayanışma” temalı mitingini İstanbul Beyazıt Meydanı’nda gerçekleştirdi. Miting boyunca yoğun güvenlik önlemleri alındı ve herhangi bir olumsuzluk yaşanmadı. Fakat iktidarın meydan ışıklarını kesme politikası garip görüntüler oluşturmaya başladı. Katılımın yüksek olduğu miting, CHP’nin saha siyasetini sürdürmeye kararlı olduğunu gösterdi.
ANALİZ: CHP seçmenlerini diri tutarak seçim gündemini sıcak tutması Mümtaz’er Türköne’nin MHP’nin Erdoğan ile ipleri atacağı iddiasını doğrular bir eyleme dönüşüyor. Kaynamayan tencere mi yoksa politik manevralar mı sahada ilerleyen günlerde göreceğiz.
ÖZGÜR ÖZEL’E SALDIRIDA NİYET BELİRSİZLİĞİ
CHP Genel Başkanı Özgür Özel, İstanbul AKM’de hayatını kaybeden Sırrı Süreyya Önder’in anma töreni çıkışında fiziki saldırıya uğradı. 66 yaşındaki saldırgan Selçuk Tengioğlu’nun Özel’e yumruk attı. Güvenlik tarafından etkisiz hale getirilen saldırganın daha önce iki çocuğunu öldürdüğü ve sabıkalı olduğu ortaya çıktı. Olay, siyaset dünyasında büyük tepkiyle karşılandı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Özel’i arayarak geçmiş olsun dileklerini iletti. CHP, olayın münferit değil, siyasi bir mesaj olduğunu savundu ve Meclis’te araştırma önergesi sundu. Ancak önerge AKP ve MHP oylarıyla reddedildi. CHP ısrarlı bir şekilde saldırının detaylı bir şekilde araştırılmasını istemesine rağmen iktidar kanadı konuyu politik bir yaklaşım olarak değerlendiriyor.
ANALİZ: Saldırı, özellikle seçim öncesi siyasi gerilimin arttığı bir dönemde gerçekleştiği için büyük yankı uyandırdı. CHP, bu saldırıyı sadece bireysel bir eylem olarak görmeyip, siyasi bir mesaj olarak yorumlayarak karşıtlarını suçladı. Olayın arkasındaki motivasyonlar, kamuoyunda tartışılmaya devam edecek gibi görünüyor.
BAHÇELİ TARTIŞMALARI BİTİRDİ
Geçirdiği kalp operasyonundan 99 gün sonra Meclis'e dönen MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli verdiği görüntülerle hakkındaki tüm tartışmaları bitirdi. Önceki gün Cumhurbaşkanı Erdoğan ile bir araya gelen Bahçeli’nin ikinci durağı TBMM Grup Başkanvekili Sırrı Süreyya Önder için yapılan anma programı oldu. Anma töreninde Önder'in fotoğrafını okşayan Bahçeli, DEM Partililere taziyede bulunarak törende yaklaşık 15 dakika kaldı.
ANALİZ: Bahçeli’nin bitkin vücudu ameliyat sonrası zorlu bir tedavi süreci geçirdiğini gösteriyor. Tekrar sahalara dönmesi ise siyasetteki durağanlığın değişeceğine önemli bir işaret oldu. Bahçeli’nin salı günü Meclis’te grup toplantısı yaparak üçüncü adresinin orası olacağı ve vereceği mesajlarla Terörsüz Türkiye ve İmamoğlu konularında yeni bir gündem yaratacağı bekleniyor. Özellikle yeni af paketi ve Abdullah Öcalan’ın umut hakkı konusunda adım atılacağına inanılıyor.
FED SİYASETE DİRENİYOR
ABD Merkez Bankası Mayıs toplantısında ABD Başkanı Donald Trump'ın ticaret politikalarının etkilerini görmek için beklemeyi tercih etti ve faizi 4,25-4,50 aralığında sabit tuttu. 2024 yılını üst üste 3 faiz indirimiyle tamamlayan Fed böylece 2025'in ilk üç toplantısını da pas geçmiş oldu.
ANALİZ: Trump’ın Fed Başkanı Jerome Powell’ı görevden alma konusunda yaptığı konuşmalar nedeniyle uygun iklim olmasına rağmen faiz indirimi yerine sabit bırakmanın Merkez Bankası’nın bağımsızlığını vurgulama çabası olarak görülüyor.
DÜNYA TÜRKİYE’DEN FAİZ HAREKETİ BEKLEMİYOR
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, Türkiye'ye yönelik değerlendirmesinde, "Yaz ortasına kadar TCMB'den bu noktada faiz artışı beklemiyoruz" ifadesini kullandı.
ANALİZ: İmamoğlu operasyonu ile birlikte kaybedilen güvenin inşasının zor olmasının yanında sıcak para ile birlikte kaybedilen 150 milyar doların ikamesi olmadan faizin tekrar inişe geçmesi kolay olmayacak.
ABD ve ÇİN SONUNDA MASAYA OTURUYOR
ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, Çin'le karşılıklı ek gümrük vergileriyle ilgili müzakerelerin yapılacağını ve 10 Mayıs Cumartesi günü İsviçre'de tarafların görüşmelere başlayacağını söyledi. Ticaret anlaşması konusunda nihai kararın ABD Başkanı Donald Trump'da olduğu söylendi.
ANALİZ: Trump’ın bir yandan Ukrayna’yı hazırlayıp bir yandan AB’nin Rusya ile ticaretini bitirip bir yandan da Hindistan ile Pakistan arasındaki gerginlikten sonra böyle bir adım atması tesadüf olarak görülmemeli. Pazarlık sırasında ABD’nin oynayacağı yeni oyunları olacaktır.
41.Bülten Dış Politika Editörü: Vedat Karaca
SURİYE’NİN FRANSA AÇILIMI
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Suriye'de geçiş dönemi Cumhurbaşkanı Ahmet Şara ile Paris'te görüştü. Şara'nın Avrupa'ya ilk ziyareti olarak kayıtlara geçen buluşmada İsrail’in Suriye’ye yönelik saldırıları da ele alındı. Macron bu konuda, "Komşularının toprak bütünlüğünü ihlal ederek, kendi güvenliğinizi sağlanabileceğinizi düşünmüyorum" ifadesini kullandı.
DİREKTÖR NOTU: Suriye’nin eski söz sahiplerinden Fransa’nın tekrar oyuna sokulmak istenmesi Türkiye’nin rızası olmadan mümkün olamaz. O zaman Türkiye’nin Fransa’ya bu jesti, Avrupa ordusunu destekleyen Fransa’nın Türkiye aleyhindeki çekincesini geriye çekme çabası olabilir.
MALİ’DE DEMOKRASİ RAFTA
Mali'deki askeri hükümet, "kamu düzeni" gerekçesiyle siyasi partilerin faaliyetlerini belirsiz süreyle askıya aldı. Karar, demokrasi yanlısı gösterilerden günler sonra General Goita tarafından imzalandı.
EDİTÖR NOTU: Mali'deki askeri yönetimin siyasi partileri askıya alma kararı, Batı Afrika'da artan otoriter eğilimlerin yeni bir örneğini oluşturuyor. Son yıllarda bölgede peş peşe yaşanan darbeler ve demokratik süreçlerin askıya alınması, uluslararası toplumun endişelerini artırıyor. Goita'nın yenilenebilir beş yıllık dönem için başkan olarak atanma önerisi ve muhalefete yönelik baskılar, Mali'de askeri yönetimin kalıcılaşma niyetini gösteriyor.
DİREKTÖR NOTU: Fransa’nın adeta bölgeden kovulması sonrasında geri dönemeyeceğini bildiği ülkelerde iç karışıklık çıkarma olasılığı ve bu ihtimali değerlendiren yönetimlerin otoriterleşmesi Fransa’nın tarihsel anlamdaki “Elde edemiyorsan yönetilemez kıl.” politikasına uyuyor.
GÜNEY ASYA’DA NÜKLEER BOMBA TEHDİDİ
Hindistan, Pakistan kontrolündeki 9 ayrı noktaya "Operasyon Sindoor" adını verdiği harekat çerçevesinde füze saldırısı düzenledi. Yeni Delhi, "terörist altyapısını" hedef aldığını iddia ederken, Pakistan 8 sivilin öldüğünü ve Hint jetlerini düşürdüğünü açıkladı. Saldırılar, Keşmir'deki 26 kişinin öldüğü olayın ardından gerçekleşti ve 1971'den bu yana en kapsamlı askeri operasyon olarak değerlendiriliyor.
EDİTÖR NOTU: Hindistan'ın Pakistan'a düzenlediği saldırı, hem bölgesel hem küresel çapta endişeleri artırdı. Nükleer güç olan iki ülke arasındaki gerilimin tırmanması, olası bir bölgesel çatışmanın riskini beraberinde getiriyor. Hindistan'ın, Modi hükümetinin iç siyasette "güçlü lider" imajını pekiştirmek amacıyla böyle bir hamle yaptığı değerlendiriliyor.
DİREKTÖR NOTU: Çin’i istediği noktaya getiremeyen ABD’nin Hindistan ve Pakistan arasında 70 yıldan uzun bir süredir devam eden Keşmir gerginliğini tırmandırarak ili ülkenin sınır komşusu olan Çin’in Pakistan ile yakınlığı sebebiyle Hindistan’a yönelik çevreleyici politikayı benimsemesi arka plan politikası olarak kendisini gösteriyor. İki devlet bunun farkında bir şekilde gerginliği kontrollü seviyede tutuyor. Bu çatışma ayrıca Türkiye’de bir avantaj sağlıyor. Çin’in Doğu Türkistan konusundaki tutumu nedeniyle Türkiye ile birkaç yıldır yaşanan gerginlik Türkiye’nin Pakistan’a sağladığı askeri destek ile yeniden dengeye gelebilir.
MİT, MOSSAD’IN OYUNUNU BOZDU
MİT, Lübnan'a gönderilmek üzere hazırlanan 1.300 adet tuzaklanmış çağrı cihazını ele geçirdi. Hong Kong'dan gelen ve "mutfak mikserleri" olarak etiketlenen sevkiyatın içinde, Hizbullah'a karşı patlatılan cihazlarla aynı türde patlayıcı yüklü Gold Apollo marka çağrı cihazları bulundu.
EDİTÖR NOTU: MİT'in Lübnan'a gönderilecek tuzaklı çağrı cihazlarını engellemesi, bölgede büyük etki yaratan ve uluslararası hukuk açısından tartışmalı olan bir operasyonun daha geniş boyutlarını ortaya koyuyor. İsrail'in Hizbullah'a karşı yürüttüğü bu sofistike operasyon, istihbarat savaşlarının nasıl on yıllık planlamalarla yürütüldüğünü gösteriyor. Türkiye'nin bu sevkiyatı engellemesi, ülkenin bölgesel güvenlik konularındaki rolünü ve istihbarat kapasitesini de yansıtıyor.
PUTİN, UKRAYNA’DA TRUMP’I ARADAN ÇIKARIYOR
Kremlin Sözcüsü Peskov, Ukrayna'ya ABD'nin aracılığına güvenmek yerine doğrudan Moskova ile görüşme çağrısı yaptı. Putin'in 72 saatlik ateşkes ilan ettiğini, ancak Kiev'in bunu sembolik jest olarak değerlendirdiğini belirtti. ABD, taraflar somut öneriler sunmadığı takdirde arabuluculuk çabalarını bırakabileceği uyarısında bulundu.
EDİTÖR NOTU: Kremlin'in Ukrayna'ya doğrudan müzakere çağrısı, savaşın diplomatik çözümü konusunda yeni bir dinamik yaratabilir. Ancak Moskova'nın şartları ile Kiev'in beklentileri arasındaki derin uçurum, anlamlı bir ilerlemeyi zorlaştırıyor. ABD'nin arabuluculuk çabalarını sonlandırma tehdidi, taraflar üzerindeki baskıyı artırırken Putin'in kısa süreli ateşkes önerisi de taktiksel bir hamle olarak değerlendiriliyor. Önümüzdeki günlerde, Trump yönetiminin bu çıkmazı aşmak için yeni stratejiler geliştirip geliştiremeyeceği merakla bekleniyor.
DİREKTÖR NOTU: ABD Başkanı Trump’ın Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı arayarak Ukrayna konusunu konuşması bu durumu doğruluyor. Yakında Ukrayna ve Rusya arasındaki masa yeniden İstanbul’da kurulabilir.
AB, RUSYA'DAN ENERJİ ALIMINI BİTİRİYOR
AB, 2027 sonuna kadar Rusya'dan tüm doğal gaz ithalatını aşamalı olarak sonlandıracağını açıkladı. Plan, 2025 sonuna kadar yeni sözleşmelerin yasaklanmasını öngörüyor. Rusya halen AB'nin gaz ihtiyacının yüzde 19'una kadarını karşılıyor. AB Enerji Komiseri Jorgensen, "Artık Rusya'nın enerjiyi silah olarak kullanmasına izin vermeyeceğiz" dedi.
EDİTÖR NOTU: AB'nin Rusya'dan enerji ithalatını aşamalı olarak sonlandırma planı, bloğun enerji güvenliğini artırma ve jeopolitik bağımsızlığını güçlendirme çabalarının önemli bir parçası olarak görülüyor. Ancak bazı üye ülkelerin Rus LNG'sine diğerlerinden daha bağımlı olması ve Macaristan gibi ülkelerin Kremlin ile nispeten sıcak ilişkiler sürdürmesi, planın uygulanmasını zorlaştırabilir. Fransa'nın Rus LNG ithalatını 2023-2024 arasında %81 artırması, geçiş sürecinin zorluklarını gösteriyor. Bu adım aynı zamanda, ABD Başkanı Trump'ın AB ihracatına uyguladığı tarifelerden kaynaklanan ticari gerginlikleri çözme potansiyeli taşıyor.
DİREKTÖR NOTU: ABD’nin ekonomi politikalarından sıyrılmak isteyen Avrupa Birliği liderleri çözümü enerji kartı üzerinden ABD’ye örtülü destek vermekte buldu. Piyasanın en pahalı LNG’sini AB’ye satan ABD’nin bu adım sonrasında tarifeleri yeniden masaya yatıracağı düşünülebilir.
| Meraklandık… |
| Bülten Sonu Analiz |
Yeni haftanın getirecekleri geçen haftanın gündemini epey değiştirebilir. Sessiz geçen bir haftaya rağmen dış politikada yaşananlar ve Türkiye’nin yeri oldukça dikkat çekiciydi. İstihbarat savaşları ve dış politika vizyonları devam ediyor. Türkiye hala sessizden AB hikayesini sürdürüyor. Buna rağmen geçen hafta 2015’te bir TV kanalında yaptığı yorumlar nedeniyle çok bilinen bir medya patronu tarafından işinden edilen bir gazetecinin demece dikkat çekiciydi. Gazeteci patronun “Bu iktidar ile 2027 yılına kadar anlaşmamız var” dediğini iddia etti. Eğer takvim doğruysa Terörsüz Türkiye gündemi Türkiye’de çok şeyi değiştirecek.
| E-Posta Sorunları |
SPAM'a düşen bültenleri nasıl kurtarırsınız?
Eğer bültene abone olduktan sonra düzenli e-posta alamıyorsanız SPAM programları işlem yapıyor olabilir.
Bunu engellemek için şu adımları atabilirsiniz:
1) SPAM kutunuzu kontrol edip bülten mailini SPAM’den çıkarabilirsiniz.
2) Bülten mail adresini e-posta kişiler listenize kaydedebilirsiniz.
3) Kurumsal mail kullanıyorsanız bireysel e-posta adresinizle abone olabilirsiniz.
| Bize Ulaşın |
(Soru-Görüş-Yorum-Öneri) - (Yazı Gönder) - (Staj/Gönüllü)
(Reklam-Destek-İşbirliği) - (Gönderim Seçenekleri)
| Sosyal Medya |
Telegram - WhatsApp - X - Instagram - Linkedin
Ⓢ Ⓔ Ⓓ Ⓔ